کتابشناسی کتاب «نزول سوره هل أتی در شأن اهلبیت مصطفی»
کتابشناختی کتاب و نویسنده
حسینی میلانی، سید علی؛ نزول سوره هل أتی در شأن اهل بیت مصطفی ؛ نویسنده معاصر؛ موضوع : پژوهشی در نزول سوره دهر؛ زبان فارسی؛ ۱ جلد؛ ناشر: مرکز حقایق اسلامی؛ قم؛ چاپ اول، سال چاپ: ۱۳۹۰ ش
نویسنده کتاب حضرت آیت‌الله سید علی حسینی میلانی دامت برکاته از علمای بزرگ قرن حاضر در دفاع از حریم ولایت و امامت اهلبیت علیهم‌السلام هستند
که خدمات و برکاتی بسیار گرانقدر در عرصه‌های گوناگون در این زمینه ارائه نمودند.
ایشان صاحب عناوین متعددی از کتب هستند که در رأس آنها نام دو کتاب «جواهرالکلام فی معرفة الامامة و الامام» و «نفحات الازهار فی خلاصة عبقات الانوار» می‌درخشد؛
بخش اندکی از کتب ایشان که داخل کتاب‌خانه سایت بارگذاری شده عبارتند از :
نگاهی به حدیث ثقلین، نگاهی به حدیث ولایت، حدیث اقتدا به شیخین در ترازوی نقد، فدک در فراز و نشیب، دستبردی در حدیث ثقلین، خلافت ابوبکر در ترازوی نقد،
نگاهی به آیه ولایت، خواستگاری ساختگی، مظلومیت برترین بانو، ازدواج ام‌کلثوم با عمر، نگاهی به حدیث سدّالأبواب
هدف نویسنده در نگارش کتاب
نویسنده محترم در تمام آثارشان یک هدف اصلی و اساسی را دنبال نموده‌اند و آن هم دفاع تمام عیار از کیان ولایت و امامت امیرالمؤمنین و فرزندان والامقامشان علیهم‌السلام، است
و در این اثر گرانقدر هم هدف اثبات فضیلت امیرالمؤمنین علیه‌السلام و اقامه دلیل بر امامت و خلافت بلافصل ایشان به سبب آیات سوره دهر و روایات اهل سنت در ذیل آیه شریفه و دفع شبهات مخالفین است.
اما اینکه چرا بحث درباره این واقعه را برگزیدند، به جهت آن است که این آیات جایگاه ویژه‌ای برای اهلبیت علیهم السلام مطرح می‌کند.
نویسنده محترم در آغاز نوشتار کتاب اینگونه می‌نویسد:
«آیات بسیاری از قرآن کریم در شأن، برتری و جایگاه والای خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام نازل شده است. اما نزول سوره دهر در شأن آن بزرگواران سخن از جایگاه ویژه‌ای برای آنان مطرح می‌کند.
ما در این پژوهش برآنیم با استفاده از روایات اهل‌سنت، آیاتی از سوره دهر را که درباره اهلبیت علیهم السلام نازل شده است، تحلیل و تفسیر کنیم.
مباحث ما در دو بخش سامان یافته است:
۱ ـ سند حدیث نزول سوره دهر و راویان آن.
۲ ـ دلالت حدیث نزول سوره دهر.»[۱]
شیوه نویسنده در نگارش کتاب
نویسنده محترم بر طبق مبنای خود مبتنی بر روش امامت کلامی نص محور که همان مبنا و روش مرحوم میرحامد حسین هندی در کتاب گرانسنگ عبقات الانوار است،
از منابع معتبر اهل سنت استفاده نموده و ابتدا به بررسی سند حدیث نزول سوره دهر و راویان آن بر طبق مبانی رجالی اهل‌سنت پرداخته و سخنان علما و اشعار شعرا درباره نزول سوره دهر را مطرح کردند،
سپس به بررسی دلالت حدیث نزول اهتمام ورزیدند و در نهایت با پاسخ دادن به شبهات پیرامون این حدیث آن را به عنوان دلیلی بر اثبات امامت اهل بیت علیهم السلام قرار می‌دهد.
ساختار کتاب «نزول سوره هل أتی در شأن اهلبیت مصطفی»
نویسنده محترم کتاب را در دو بخش نگارش کردند که هر کدام دارای چند مطلب هستند که به شرح ذیل است:
بخش اول «سند حدیث نزول سوره دهر و راویان آن»
- حدیث نزول سوره دهر و اصحاب و تابعین.
در این بخش ابتدا به بیان اسامی ۱۲ تن از راویان در بین صحابه و تابعین پرداختند که در راس آنها امیرالمومنین علی علیه‌السلام می‌باشد.
- حدیث نزول سوره دهر و پیشوایان تفسیر و حدیث.
در این قسمت ۳۸ نفر از راویان این حدیث در میان دانشمندان قرن های مختلف را بیان کردند که از جمله آنها طبری و حبری و قرطبی می‌باشند.
- نمونه‌هایی از متن حدیث
در این بخش متن‌های حدیث از روایت امیرالمومنین علیه‌السلام و زیدبن ارقم و ابن عباس را بیان کردند.
- نمونه‌هایی از سخنان علما درباره حدیث نزول سوره دهر.
دراین قسمت نظرات عالمانی چون قرطبی، سبط بن جوزی، آلوسی و نسفی را مطرح کرده اند.
- در قسمت پنجم به حدیث نزول سوره دهر در اشعار پرداختند.
- در قسمت ششم نویسنده چند نکته درباره حدیث نزول سوره دهر بیان می‌کنند از جمله احتجاج مأمون عباسی به این حدیث و اثبات وجود فضه و….
- و در قسمت آخر این بخش نمونه‌هایی از اسانید معتبر این حدیث را ذکر می‌کنند از جمله سند حاکم حسکانی، کلبی، ابوصالح، جوهری و….
بخش دوم «دلالت حدیث نزول سوره دهر»
- در ابتدای این بخش نویسنده در پاسخ به شبهه ابن تیمیه مبنی بر مکی بودن این سوره، با توجه به کلام مفسرین اهل‌سنت مدنی بودن آن را به اثبات می‌رساند.
- در ادامه‌ی این قسمت نویسنده به نقد نظر ابن حجر عسقلانی که بدون توجه به اسانید فقط کلامی را از ترمذی نقل می‌کند به این بیان؛ «قلب انسان این حدیث را انکار می‌کند»، می‌پردازد.
- در این قسمت نویسنده با بررسی افراد سند این حدیث پاسخی به ابن جوزی می‌دهند که قائل به جعلی بودن این حدیث است.
- در ادامه‌ی مسیر نویسنده به پاسخ خود اکتفا نکرده و به بررسی و نقد دیدگاه ابن جوزی پرداخته و نظرات علما را نسبت به کتاب الموضوعات وی بیان کرده است.
- در ادامه نویسنده با پاسخ دادن به شبهه‌ای دیگر از ابن تیمیه مبنی بر دروغ بودن حدیث به دلیل ذکر وجود فضه خادمه در آن در حالی که چنین خادمی هیچ یک از خاندان پیامبر نداشتند
و اصلا در مدینه کنیزی به اسم فضه شناخته نشده است، به اثبات وجود فضه و صحت این حدیث پرداخته است. - در خاتمه این بخش نویسنده شبهه‌ای از ابن روزبهان مطرح می‌کنند مبنی بر عدم لزوم مبالغه در صدقه و رسیدن به هلاکت، و می‌فرماید که طرح این شبهه نشان از قبول این حدیث از جانب اوست
و پاسخ آن از نکاتی که در بخش های قبل درباره این حدیث بیان کردیم مشخص است.
پی نوشت:
[۱] نزول سوره هل أتی در شأن اهلبیت مصطفی: ص ۱۵
