بازسازی و توجه به مراقد شریف اهلبیت علیهمالسلام
یکی از شبهات امروزی از سوی دشمن، بازسازی و توجه به مراقد شریف اهلبیت علیهمالسلام است. دشمنان اهلبیت علهیمالسلام با بهانههای گوناگون مانند؛ حضور فقرا در جامعه، به دنبال کمرنگ کردن توجه به مراقد اهلبیت علیهمالسلام هستند و مدعی هستند با وجود نیازمندان چه لزومی به بازسازی قبور ائمه بقیع علیهمالسلام هست؟!
اما همانطور که بیان شد، این اشکال اساس و پایهای ندارد چنانکه این موضوع ( توجه به مراقد اهل بیت علیهم السلام) ریشه در قرآن و احادیث دارد. افزون برآن دو؛ عقلاء نیز به این موضوع توجه ویژهای دارند.
تعظیم شعائر بالاترین مرتبه تقوا قلبی
بالاترین مرتبه تقوا یعنی تقوا در قلب، در زیارت و اهمیت دادن به مراقد اهل بیت علیهم السلام خلاصه میشود، به دیگر سخن؛ حرمت قائل شدن برای اهلبیت علیهمالسلام و همچنین حفظ حرمهای ایشان نشانه تقوا قلب است. زیرا در قرآن کریم به صراحت تمام بزرگ شمردن شعائر الهی را از تقوا قلب بیان میکند:
وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ.[۱]
اين است (مناسك حج)! و هر كس شعائر الهى را بزرگ دارد، اين كار نشانه تقواى دلهاست.
به عبارت واضحتر باید گفت؛ محل بروز تقوا در اعضا و جوارح است که نشان دهنده تقوا در قلب است و چنانچه جوارح تقوا را نشان ندهد اشاره به عدم تقوا در منشأ آن یعنی قلب دارد بنابراین توجه و اهمیت دادن به مراقد اهلبیت علیهمالسلام که از شعائر الهی به شمار میآیند، نشانگر بالاترین مرتبه تقوا یعنی تقوا در قلب است.
گذشته از آیه بیان شده، در روایات نیز اهلبیت علیهمالسلام توجه ویژهای به مراقد اهلبیت علیهمالسلام دارند چنانکه امام صادق علیهالسلام در سفری که از سوی معتصم به بغداد احضار شده بودند متوجه قبر مخفی جد خود امیرالمؤمنین علیهالسلام میشوند و حد و حدود آن را با چوب دستی خود مشخص میکنند.
علاوه بر آن نحوه زیارت و برکات و آثار آن را برای صفوان بیان میکنند و در آخر صفوان از ایشان اجازه میخواهد که باقی شیعیان را از مرقد مخفی امیرالمؤمنین علیه السلام با خبر کند، امام صادق علیه السلام نیز به او چنین اجازه میدهند. صفوان متذکر میشود که امام صادق علیه السلام به او مقداری پول برای بازسازی مرقد امیرالمؤمنین علیه السلام پرداخت میکنند:
قُلْتُ يَا سَيِّدِي تَأْذَنُ لِي أَنْ أُخْبِرَ أَصْحَابَنَا مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ بِهِ فَقَالَ نَعَمْ وَ أَعْطَانِي دَرَاهِمَ وَ أَصْلَحْتُ الْقَبْر[۲]
گفتم ( صفوان) ای آقای من اجازه می دهید به من که یاورانمان را از کوفه از محل قبر جد شما با خبر سازم؟ پس حضرت فرمود بله و به من مقداری درهم دادند و من قبر امیرالمؤمنین علیه السلام را بازسازی کردم.
بنابراین سیره اهلبیت علیهمالسلام علاوه بر توجه به زیارت اهلبیت علیهمالسلام، شامل توجه به ساختمان و مراقد اهلبیت علیهمالسلام نیز میشود.
وجود گنبد و بارگاه برای حضرات معصومین علیهم السلام بسیار اهمیت داشته است و چنانکه عملکرد معصوم برای شیعیان بسیار حائز اهمیت است، هر شیعهای برای تحقق آرمان و اهداف دینی و مذهبی خود متوسل به سیره اهلبیت علیهم السلام میشود که این امری مسلم است اما در دیدگاه جامعه و عامه مردم، توجه به مضاجع شریف اهل بیت علیهم السلام نیز، نیکو شمرده میشود. با وجود فشارها و نگرانیهای گوناگونی که در اجتماع رخ میدهد بهترین پناهگاه، حرم اهلبیت علیهمالسلام است. زیرا این مکانها سبب آرامش و رهایی از هر نوع وسوسههای شیطانی است یعنی جایی است که خداوند اذن داده است تا نام او برده شود:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ.[۳]
(اين چراغ پر فروغ) در خانههايى قرار دارد كه خداوند اذن فرموده ديوارهاى آن را بالا برند (تا از دستبرد شياطين و هوسبازان در امان باشد)؛ خانه هايى كه نام خدا در آنها برده مى شود، و صبح و شام در آنها تسبيح او می گويند.
و هرجایی که نام خدا برده شود سبب آرامش دل ها است:
أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.[۴]
آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دلها آرامش می يابد.
زیارت عتبات مقدسه اهلبیت علیهمالسلام، برطرف کننده فقر مادی و فقر معنوی
و خطاب به افرادی که داعی وجود فقر در جامعه را دارند و ادعا دارند با وجود این فقرها اصلا نوبت به قبور و مزارات شریف اهل بیت علیهمالسلام نخواهد رسید، باید گفته شود که اولا منکر وجود فقر مادی در اجتماع نیستیم اما باید توجه داشت که فقر معنوی هزاران برابر شدیدتر و دشوارتر از فقر مادی است که در جامعه بسیار بروز بیشتری دارد و طبیعتا یکی از مهمترین امور حفظ معنویات جامعه و برطرف نمودن فقر معنوی جامعه، شعائر اهلبیت علیهمالسلام و زیارات و مراسمات ایشان است.
ثانیا باید توجه داشت که یکی از آثاری که در روایات برای زیارت قبور اهلبیت علیهمالسلام خصوصا مزار مطهر سیدالشهداء علیهالسلام ذکر شده است، مسأله افزوده شدن رزق و روزی و به تبع برطرف شدن فقر مادی است؛ و به بیان دیگر زیارت قبور و عتبات شریفه اهل بیت علیهمالسلام علاوه بر برطرف نمودن فقر معنوی شیعیان اثر برطرف نمودن فقر مادی ایشان را هم دارد.
علاوه بر اینکه بسیاری از فقراء تحت حمایت عتبات مقدسه اهلبیت علیهمالسلام قرار دارند و مورد توجه خاص این اماکن مقدسه هستند.
بنابراین رونق بیشتر مراقد اهل بیت علیهم السلام عاملی مهم در جلوگیری از ناهنجاریهای جامعه است و هر عقل سلیمی چنین فایده مهمی را قابل اعتنا میداند.
بازسازی و اهمیت نسبت به قبور اهلبیت علهیم السلام نه تنها ریشه قرآنی و روایی دارد بلکه نزد عرف و جامعه مردم نیز بسیار مهم است. با توجه به مطالب یاد شده، دشمنان تشیع به دنبال تخریب عقائد شیعه در باطن و آشکار هستند به همین سبب مراقد شریف ائمه بقیع را نابود کردند تا نور خدا و راه هدایت را نابود کنند اما غافل از اینکه این نور هیچگاه خاموش شدنی نیست:
يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ يَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُون.[۵]
آنها میخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند؛ ولى خدا جز اين نمی خواهد كه نور خود را كامل كند، هر چند كافران ناخشنود باشند!
ان شا الله با ظهور امام زمان علیه السلام نور هدایت و عدالت بر عرصه زمین گسترانیده میشود و به امید روزی که قبور ائمه بقیع به دست ایشان ساخته شود و موجب شادی شیعیان فراهم گردد.
پینوشتها
[۱] ( ۳۲حج)
[۲] بحار الأنوار (ط – بيروت)، ج۹۷، ص: ۲۷۹
[۳] نور ۳۶
[۴] رعد ۲۸
[۵] توبه ۳۲